Quy trình tố tụng trọng tài theo pháp Luật trọng tài

Trọng tài là một trong những phương thức giải quyết tranh chấp thay thế (ADR) phổ biến trên thế giới và Việt Nam, theo đó các được các bên thỏa thuận và được tiến hành theo trình tự, thủ tục tố tụng do pháp luật Trọng tài quy định.

I. Cơ sở pháp lý

Luật Trọng tài thương mại 2010

Quy tắc tố tụng trọng tài VIAC 2017

2. Thỏa thuận trọng tài

Căn cứ theo quy định tại Điều 16 Luật Trọng tài thương mại 2010, thỏa thuận trọng tài thương mại có thể được xác lập dưới hình thức điều khoản trọng tài trong hợp đồng hoặc dưới hình thức thỏa thuận riêng. Thỏa thuận trọng tài thương mại phải được xác lập dưới dạng văn bản. Các hình thức thỏa thuận sau đây cũng được coi là xác lập dưới dạng văn bản:

- Thoả thuận được xác lập qua trao đổi giữa các bên bằng telegram, fax, telex, thư điện tử và các hình thức khác theo quy định của pháp luật;

- Thỏa thuận được xác lập thông qua trao đổi thông tin bằng văn bản giữa các bên;

- Thỏa thuận được luật sư, công chứng viên hoặc tổ chức có thẩm quyền ghi chép lại bằng văn bản theo yêu cầu của các bên;

- Trong giao dịch các bên có dẫn chiếu đến một văn bản có thể hiện thỏa thuận trọng tài như hợp đồng, chứng từ, điều lệ công ty và những tài liệu tương tự khác;

- Qua trao đổi về đơn kiện và bản tự bảo vệ mà trong đó thể hiện sự tồn tại của thoả thuận do một bên đưa ra và bên kia không phủ nhận.

Lưu ý: Căn cứ theo quy định tại Điều 18 Luật Trọng tài thương mại 2010, các trường hợp thỏa thuận trọng tài vô hiệu gồm:

- Tranh chấp phát sinh trong các lĩnh vực không thuộc thẩm quyền của Trọng tài thương mại quy định tại Điều 2 Luật Trọng tài thương mại 2010;

- Người xác lập thoả thuận trọng tài thương mại không có thẩm quyền theo quy định của pháp luật;

- Người xác lập thoả thuận trọng tài thương mại không có năng lực hành vi dân sự theo quy định Bộ luật dân sự 2015;

- Hình thức của thoả thuận trọng tài thương mại không phù hợp với quy định;

- Một trong các bên bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép trong quá trình xác lập thoả thuận trọng tài và có yêu cầu tuyên bố thoả thuận trọng tài đó là vô hiệu;

- Thỏa thuận trọng tài thương mại vi phạm điều cấm của pháp luật;

3. Trình tự tiến hành tố tụng trọng tài

Căn cứ theo quy định tại Điều 8, Điều 12, Điều 13 và Điều 32 Quy tắc tố tụng trọng tài VIAC 2017, trình tự tố tụng trọng tài gồm:

(i) Giai đoạn khởi kiện và tự bảo vệ:

• Nguyên đơn gửi đơn kiện. Nội dung của đơn phải được đảm bảo các nội dung tại khoản 2 Điều 30 Luật Trọng tài thương mại 2010.
• Trung tâm trọng tài gửi bản sao đơn khởi kiện và thỏa thuận trọng tài, các tài liệu có liên quan đến nội dung tranh chấp cho bị đơn trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện từ nguyên đơn, trừ trường hợp các bên không có thoả thuận khác hoặc quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài không có quy định khác
• Bị đơn nộp bản tự bảo vệ và đơn khởi kiện lại nguyên đơn (nếu có) cho Trung tâm trọng tài trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày bị đơn nhận được đơn khởi kiện và các tài liệu kèm theo, trừ trường hợp các bên không có thoả thuận khác hoặc quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài không có quy định khác

(ii) Giai đoạn thành lập hội đồng trọng tài và tiến hành phiên họp trọng tài:

• Thành lập Hội đồng trọng tài tại Trung tâm trọng tài để tiến hành giải quyết tranh chấp.
• Hội đồng trọng tài áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo yêu cầu của các bên (nếu có).
• Hội đồng trọng tài tiến hành phiên họp giải quyết tranh chấp

(iii) Giai đoạn ra phán quyết trọng tài:

• Hội đồng trọng tài ra phán quyết trọng tài. 

• Trường hợp không hòa giải hoặc không hòa giải thành, Hội đồng Trọng tài ra Phán quyết trọng tài trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày kết thúc phiên họp giải quyết tranh chấp cuối cùng.
• Hội đồng Trọng tài gửi Phán quyết trọng tài tới Trung tâm ngay sau ngày lập. Trung tâm gửi ngay tới các bên bản chính hoặc bản sao có chứng thực của Phán quyết trọng tài.

Trên đây là bài viết tổng quan về quy trình tố tụng trọng tài theo pháp luật Trọng tài Việt Nam và Quy tắc tố tụng trọng tài VIAC.